Փետրվարի 21-ին Ինֆորմացիայի ազատության կենտրոնը ՀՀ առևտրարդյունաբերական պալատի հետ համատեղ կազմակերպել էր հանդիպում քննարկում Իրական շահառուների հայտարարագրման թեմայով։ 2023 թ․ հունվարի 1-ից ՀՀ բոլոր իրավաբանական անձինք պարտավոր են բացահայտել և հայտարարագրել իրենց իրական շահառուներին։ Հայտարարագրի ներկայացման վերջնաժամկետը մարտի 1-ն է։ Հայտարարագիրը չներկայացնելու և ոչ պատշաճ ներկայացնելու համար սահմանված է վարչական և քրեական պատասխանատվություն։

Հանդիպման նպատակն էր հնարավորություն տալ փոքր և միջին բիզնեսի ներկայացուցիչներին համատեղ քննարկելու իրական շահառուների հայտարարագրմանն առնչվող խնդիրները։

«Գործընթացը նոր է, տարբեր խնդիրներ կան, ու մենք, որպես բիզնես համայնքի շահերը պաշտպանող կառույց, կարևորում ենք այս հանդիպումը հենց բիզնեսի կողմից հայտարարագրման գործընթացին առնչվող խնդիրները քարտեզագրելու և դրանց լուծմանն ուղղված համատեղ տարբերակներ մշակելու տեսանկյունից»,- իր ելույթում նշեց ՀՀ Առևտրարդյունաբերական պալատի գործադիր տնօրեն Անդրանիկ Ալեքսանյանը։

Հանդիպման առաջին հատվածում ԻԱԿ-ի հետազոտող Հարություն Ծատրյանը ներկայացրեց Միջազգային մասնավոր ձեռնարկատիրության կենտրոնի (CIPE) աջակցությամբ իրականացված «Իրական շահառուների հայտարարագրման ազդեցությունը մասնավոր հատվածի վրա» թեմայով հետազոտության նախագծի արդյունքները։

Հանդիպման երկրորդ հատվածում մասնակիցները հնարավորություն ստացան իրենց հուզող հարցերն ուղղելու հայտարարագրման գործընթաց իրականացնող լիազոր մարմնի՝ ՀՀ արդարադատության նախարարության իրավաբանական անձանց պետական ռեգիստրի գործակալության ներկայացուցիչ Հռիփսիմե Իսկանդարյանին։

Տիկին Իսկանդարյանը ներկայացրեց հայտարարագրման ընթացակարգի փուլերը, հուշեց՝ որտեղ կարելի է գտնել թեմային առնչվող ուղղորդող նյութեր, պատասխանեց ներկաների հարցերին։

Հայտարարագրմանն առնչվող հիմնական հարցերի պատասխանները կարելի է գտնել Պետական ռեգիստրի պաշտոնական կայքի համապատասխան բաժնում։ Հայտարարագրման կարգին կարելի է ծանոթանալ նաև հատուկ այդ նպատակով պատրաստված տեսանյութ-ուղեցույցների միջոցով։

2023 թվականի փետրվարի 7-9-ը տեղի ունեցավ հայկական պատվիրակության պաշտոնական այցը ԱՄԷ։ Այցի կազմակերպման նախաձեռնությունը պատկանում էր ՀՀ Առևտրաարդյունաբերական պալատին։ Պատվիրակության ղեկավարն էր Հայաստանի Առևտրաարդյունաբերական պալատի նախագահի խորհրդական, Հայաստանի գործարար կանանց աջակցության հիմնադրամի նախագահ Լիլիա Գևորգյանը։ Գործնական այցի շրջանակներում պատվիրակության անդամները Դուբայում մասնակցել են Denta-2023 միջազգային ամենամյա ցուցահանդեսին, իսկ Էմիրությունների Առևտրի պալատի ֆեդերացիայում տեղի է ունեցել պաշտոնական ընդունելություն։ Պատվիրակությունը ներկայացնում էին բժշկական ոլորտի ձեռներեցներ /ստոմատոլոգիա և մասնավոր լաբորատորիաներ/, ինչպես նաև կին ձեռներեցներ, որոնք ղեկավարում են այնպիսի բիզնես ոլորտներ, ինչպիսիք են սննդամթերքի արտադրությունը և արտահանումը, կաշվե իրերի արտադրությունը, դիզայնը, առողջապահական տուրիզմը և իրավաբանական խորհրդատվական ծառայությունները: Հայաստանի ձեռներեցներին հաջողվել է նոր գործարար կապեր հաստատել, բանակցություններ վարել, Դուբայում նոր բիզնես միջոցառումների հրավերներ ստանալ, փորձի փոխանակում կատարել։

Փետրվարի 10-ին կայացավ ԵԱՏՄ անդամ երկրների առևտրաարդյունաբերական պալատների Խորհրդատվական խորհրդի արտահերթ հեռավար նիստը: Օրակարգում ԵԱՏՄ շրջանակում արտադրական կոոպերացիաների առաջիկայում ֆինանսավորման աջակցության քննարկման արդյունքների և ԵԱՏՄ պալատների կոոպերացիայի աջակցության
ֆինանսավորման Նախագծային գրասենյակի ստեղծման հարցերն էին:
Ողջունելով մասնակիցներին և արժևորելով արտահերթ նիստի կարևորությունը՝ ՀՀ առևտրաարդյունաբերական պալատի նախագահ, ԵԱՏՄ առևտրաարդյունաբերական պալատների ղեկավարների խորհուրդը նախագահող Մարտին Սարգսյանը ողջունեց արդյունաբերությունում կոոպերացիոն նախագծերի ֆինանսավորման կայուն աղբյուրների առաջարկության և վերամշակման հարցում ռուսական կողմի նախաձեռնությունը: Նա բարձր գնահատեց ՌԴ առևտրաարդյունաբերական պալատի նախաձեռնությունը կոոպերացիայի ինտեգրացիոն նախագծերում հիշյալ խնդրին ԵԱՏՄ բյուջեի միջոցների հաշվին ֆինանսական գործակցության մոտեցումների և չափորոշիչների որոշակիացումը: Պարոն Սարգսյանը միաժամանակ ընդգծեց. «Մենք, ինչպես նախկինում, այսօր էլ անհրաժեշտ ենք համարում բոլոր
առևտրաարդյունաբերական պալատների, այդ թվում ԵԱՏՄ առանձին կառույցների ուժերի միավորումը և համագործակցությունը արդյունաբերական կոոպերացիաների պայմանների բարելավման, համատեղ ձեռնարկությունների
ստեղծման, ինչպես նաև ինտեգրացիոն նախագծերում ազգային միջոցառումների զորակցության ուղղությամբ»:
Պարոն Սարգսյանը համոզմունք հայտնեց, որ ներկայացվող չափորոշիչներով իրականացվելիք ծրագրերում փաստորեն արտոնվելու է միայն խոշոր բիզնեսի մասնակցությունը: Նա լիարժեքորեն հիմնավորեց իր առաջարկությունը.
«Միաժամանակ պետք է կարևորեմ մոտեցումների և չափորոշիչների վերաբերյալ մեր առաջարկությունը, մասնավորապես՝ այնքանով որ ՀՀ ԱԱՊ-ի համար նպատակահարմար է լոբինգ անել փոքր և միջին ձեռնարկատիրության հետաքրքրությունները, մեր կարծիքով անհրաժեշտություն կա դետալային մոտեցման և առաջնահերթ ֆինանսավորման պայմանների վերանայումը,առավել ևս միջին արտադրական բիզնեսի, ինչը մեր կողմից առաջարկվել էր Եվրասիական Տնտեսական Հանձնաժողովի և ՌԴ ԱԱՊ-ի ֆինանսական համագործակցության նախագծերի ընտրության մի շարք չափորոշիչները
փոխարինելու հնարավորությունը»: ՀՀ ԱԱՊ նախագահ Մարտին Սարգսյանը հիմնավորեց իր առաջարկությունը, որ 0,5 միլիարդ - 20 միլիարդ ռուբլու չափորոշիչով մասնակցության շեմը չի նպաստելու հատկապես միջին բիզնեսի զարգացմանը և այն պետք է իջեցնել մինչև 50 միլիոն ռուբլու չափով: Ուրախալի է, որ պարոն Սարգսյանի առաջարկած երեք կետերից երկուսը ընդունվեցին, որոնք պետք է ներկայացվեն Եվրասիական Տնտեսական Հանձնաժողովի լրամշակմանը:
Նիստում չընդունվեց ԵԱՏՄ պալատների կոոպերացիայի աջակցության ֆինանսավորման Նախագծային գրասենյակ հիմնելու հարցը և որոշվեց աշխատել խմբային ձևաչափով, ինչը առավել արդյունավետ է և պարզեցված:
Պարոն Սարգսյանը ԵԱՏՄ անդամ երկրների ԱԱՊ-ներին առաջարկեց առավել արդյունավետ շարունակել տեղեկատվության պարբերական փոխանակումը, ինֆորմացիայի հավաքումն ու վերլուծությունը, ինչը մերձեցնող և առաջավոր փորձի փոխանակման կարևոր գործոն է: Նա հավաստիացրեց, որ ՀՀ առևտրաարդյունաբերական պալատը մշտապես պատրաստ է մասնակցելու և զորակցելու ցանկացած ծրագրերի, որոնք ծառայելու են նոր աշխատատեղերի ստեղծմանը, գործարարների մերձեցմանը և բարեկեցության հաստատմանը:
Որոշվեց հաջորդ նիստը հրավիրել 2023 թվականի հունիսի 7-9-ին:

Սույն թվականի Նոյեմբերի 29-ին ՀՀ առևտրաարդյունաբերական պալատի գործադիր տնօրեն Անդրանիկ Ալեքսանյանը ընդունեց ՀՀ-ում Նոր Զելանդիայի արտակարգ և լիազոր դեսպան Սառա Ուոլշին (Sarah Walsh): Պարոն Ալեքսանյանը շնորհավորեց դեսպանին պաշտոնը ստանձնելու առթիվ և պատրաստակամություն հայտնեց աջակցել Նոր Զելանդական կազմակերպություններին Հայաստանում ցանկացած տեսակի բիզնես գործունեություն ծավալելուն։ Տիկին դեսպանը կարևորելով երկու երկրների միջև տնտեսական կապերի ակտիվացումը նշեց, որ արդեն կա հետաքրքրվածություն որոշ ընկերությւոնների կողմից Հայաստանյան շուկա մուտք գործելու համար։  Կողմերը մասնավորապես քննարկեցին համագործակցությունը հանքարդյունաբերության, սննդի և խմիչքի, գյուղատնտեսության, ջերմատների, արևան էներգիայի ոլորտներին առնչվող հարցեր։ Պայամանավորվածություն ձեռք բերվեց հետագայում ևս աշխատանքային կարգով շարունակել համագործակցությունը, ինչպես նաև նախաձեռնել երկու երկրների առևտրաարդյունաբերական պալատների միջև կնքել համագործակցության հուշագիր։ 

Ապրիլի 26-ին ՀՀ առևտրաարդյունաբեական պալատը, Գյումրիում, Գյումրու երիտասարդական պալատում կազմակերպել էր  «Երիտասարդ գործարարների շրջանում առկա խնդիրները» խորագիրը կրող կլոր-սեղան քննարկում Շիրակի մարզի երիտասարդ գործարարների համար: Հանդիպման սկզբում Պալատի գործառնական տնօրեն Վլադիմիր Ամիրյանը ներկայացրեց հանդիպման նպատակը և օրակարգը՝ ընդգծելով, որ երիտասարդ  գործարարները տնտեսական կյանքի հիմնական շարժիչ ուժերից մեկն են, և որ երիտասարդ գործարարների խնդիրները մշտապես գտնվում են պալատի օրակարգում: Միջազգային Մասնավոր Ձեռնարկատիրության Կենտրոնի հայաստանյան ներկայացուցիչ Լուիզա Այվազյանը ներկայացրեց կառույցի գործունեությունն աշխարհում և Հայաստանում: Պալատի ծրագրերի համակարգող Էդգար Մեհրաբյանը ներկայացրեց «Երիտասարդ ձեռնարկատիրությունը Հայաստանում. միջազգային փորձ և հեռանկարներ» թեմայով  ներկայացում:    Մասնակիցներից յուրաքանչյուրը ներկայացրեց իրենց բիզնեսին առնչվող խնդիրները, որոնք հիմնականում կապված էին՝    Հայաստանյան շուկայի փոքր չափերի Որակավորված մասնագետների (թե՛ բարձրագույն և թե՛ միջին մասնագիտական) պակասի ՏԻՄ-երի բիզնեսին ցուցաբերվող ոչ բավարար աջակցություն և ոչ արդյունավետ երկխոսության Գիտելիքների և կարողությունների պակասի Հումքի աղբյուներ գտնելու և լոգիստիկայի Տարածքային համաչափ զարգացման և պլանավորման Արժութային տատնումներից առաջացող ռիսկերի Մի շարք ոլորտներում օրենսդրական բացերի հետ  Հանդիպման ավարտին պարոն Ամիրյանը ևս մեկ անգամ շնորհակալություն հայտնեց ներկաներին ակտիվ քննարկման համար և հավաստիացրեց, որ Պալատը  կներկայացնի առաջ քաշված խնդիրները պետություն-մասնավոր հատված երկխոսության համապատասխան  հարթակներում:

Հարցումներ իրականացրած ընկերության՝ «Այ Էմ Ար» հետազոտական կենտրոնի տնօրեն Պետրոս Պետոյանը անդրադարձավ բիզնեսի ոլորտում տարածաշրջանային և ներպետական մարտահրավերներին, գործարարների կարծիքներին ու առաջարկություններին՝ մասնավորապես առանձնացնելով Թուրքական ապրանքների ներկրման արգելքի գործոնը։ Հարցման արդյունքներն ու առաջարկությունները ներկայացրեց ՀՀ առևտրաարդյունաբերական պալատի գործառնական տնօրեն Վլադիմիր Ամիրյանը՝ «Վերջին տարիներին գործարարների շրջանում հարցումների արդյունքում որոշ առաջնահերթություններ զիջել են իրենց տեղերը։ Օրինակ, եթե նախկինում գնաճը այդքան չէր հուզում գործարար հանրությանը, ապա ներկայիս իրավիճակի արդյունքում դա առաջին տեղում է»։ Քննարկումների արդյունքում կարծիքներ հնչեցին հարկային ռեժիմների վերաբելյալ, որի առնչությամբ իր տեսակետն արտահայտեց ՀՀ Պետեկամուտների կոմիտեի վարչարարության մեթոդաբանության և ընթացակարգերի վարչության պետ Հրաչյա Մուրադյանը։

Հարցումներ իրականացրած ընկերության՝ «Այ Էմ Ար» հետազոտական կենտրոնի տնօրեն Պետրոս Պետոյանը անդրադարձավ բիզնեսի ոլորտում տարածաշրջանային և ներպետական մարտահրավերներին, գործարարների կարծիքներին ու առաջարկություններին՝ մասնավորապես առանձնացնելով Թուրքական ապրանքների ներկրման արգելքի գործոնը։ Հարցման արդյունքներն ու առաջարկությունները ներկայացրեց ՀՀ առևտրաարդյունաբերական պալատի գործառնական տնօրեն Վլադիմիր Ամիրյանը՝ «Վերջին տարիներին գործարարների շրջանում հարցումների արդյունքում որոշ առաջնահերթություններ զիջել են իրենց տեղերը։ Օրինակ, եթե նախկինում գնաճը այդքան չէր հուզում գործարար հանրությանը, ապա ներկայիս իրավիճակի արդյունքում դա առաջին տեղում է»։ Քննարկումների արդյունքում կարծիքներ հնչեցին հարկային ռեժիմների վերաբելյալ, որի առնչությամբ իր տեսակետն արտահայտեց ՀՀ Պետեկամուտների կոմիտեի վարչարարության մեթոդաբանության և ընթացակարգերի վարչության պետ Հրաչյա Մուրադյանը։

Չինաստանի ներմուծման և արտահանման Կանտոնի ցուցահանդեսը 1957 թվականից ավանդաբար հերթական անգամ մեծ բիզնեսի  ուշադրություն կենտրոնում է, որի առիթով էլ ապրիլի 20-ին կազմակերպած հեռավար հանդիպումը նպատակ ուներ Հայաստանի գործարարներին մանրամասն իրազեկել տոնավաճառի մասին:     ՀՀ առևտրաարդյունաբերական պալատի գործադիր տնօրեն Անդրանիկ Ալեքսանյանը, ողջունելով մասնակիցներին ու կազմակերպիչներին, արժևորեց ցուցահանդեսի կարևորությունը որպես համավարակի սահմանափակումների պայմաններում բիզնեսի աճին խթանող և միջազգային կապերը զարգացնող լավագույն հնարավորություններից մեկը:     ՀՀ առևտրաարդյունաբերական պալատի գործադիր տնօրեն Անդրանիկ Ալեքսանյանը և Չինաստանի արտաքին առևտրի կենտրոնի գլխավոր տնօրենի տեղակալ Սյուն Պինը ստորագրեցին համագործակցության հուշագիր:

Ապրիլի 7-ին ՀՀ առևտրաարդյունաբերական պալատ այցելեց Հայաստանում Դոմինիկյան Հանրապետության արտակարգ և լիազոր դեսպան Հանս Դաննենբերգ Կաստելյանոսը (նստավայրը՝ Մոսկվա): Նրան ընդունեցին Պալատի Գործադիր տնօրեն Անդրանիկ Ալեքսանյանը և Պալատի գործառնական տնօրեն Վլադիմիր Ամիրյանը: Դեսպանը ներկայացրեց Դոմինիկյան Հանրապետության տնտեսական զարգացածության մակարդակը և հնարավոր համագործակցության ոլորտները:     Դոմինիկյան Հանրապետությունը Կարիբյան ավազանի մերձարևադարձային կլիմա ունեցող երկրներից է՝ շուրջ 10 միլիոն բնակչությամբ: Նախկինում հատկապես զարգացած էր գյուղատնտեսությունը: Ներկայում, ազատ տնտեսական գոտու զարգացմամբ, արդեն գերակայում է արդյունաբերությունը: Երկիրը ունի նիկելի, արծաթի, բոքսիտների, ոսկու, երկաթի պաշարներ: Ունի 7 միջազգային օդանավակայան և արտահանման ու ներմուծման այլ ենթակառուցվածքներ:     Խոսելով Հայաստանի հետ համագործակցության զարգացման հեռանկարի մասին՝ դեսպանը առաջինը կարևորեց ուղիղ ավիաչվերթի  ստեղծման անհրաժեշտությունը: Նա նշեց, որ թեև Դոմինիկյան Հանրապետությունը տարածաշրջանում ամենաշատ գինիներ ներմուծող երկիրն է, բայցևայնպես ցանկանում են  ներմուծել հայկական բարձրորակ գինի ու կոնյակ:     Անդրանիկ Ալեքսանյանը, որպես գործակցության առաջին կարևոր քայլ, նշեց երկու երկրների առևտրաարդյունաբերական պալատների միջև հուշագրի ստորագրումը՝ արձանագրելով  առաջնահերթությունները:     Իսկ որպես երկրորդ կարևոր քայլ՝ Վլադիմիր Ամիրյանը հավելելեց Հայաստանում Դոմինիկյան Հանրապետության հյուպատոս ունենալու գործոնը:     Դեսպանը հույս հայտնեց, որ առաջիկայում լուծվելու են հիշյալ խնդիրները հենց հաջորդ հանդիպման ժամանակ:

 Սույն թվականի Մարտի 30-ին ՀՀ առևտրաարդյունաբերական պալատը «Էքսպորտ Արմենիա» փորձագետների ասոցիացիայի հետ համատեղ կազմակերպել էր կլոր-սեղան քննարկում «Արտահանման հնարավորությունները արդի պայմաններում»  խորագրով։ ՀՀ պալատի գործադիր տնօրեն Անդրանիկ Ալեքսանյանը հանդես եկավ ողջույնի խոսքով՝ հորդորելով կառուցողական քննարկում ծավալել արտահանման ոլորտում առկա խնդիրներն ու մարտահրավերները հստակեցնելու նպատակով: Պալատի գործառնական տնօրեն Վլադիմիր Ամիրյանը բացման խոսքում ներկայացրեց օրակարգը և նշեց,  որ հանդիպման նպատակն է քննարկման արդյունքում ձևավորել հստակ առաջարկություններ, որոնք երկարաժամկետ կտրվածքով կնպաստեն արտահանման աճին։ «Էքսպորտ Արմենիա» փորձագետների ասոցիացիայի համահիմնադիր Կարեն Մարտիրոսյանը իր խոսքում ևս փաստեց, որ ոլորտում կան բազմաթիվ խնդիրներ, որոնք նմանատիպ քննարկումների արդյունքում պետք է դուրս բերվեն և համապատասխան լուծումներ ստանան։ ՀՀ առևտրաարդյունաբերական պալատի ծրագրերի համակարգող՝ Էդգար Մեհրաբյանը ներկայացրեց ՀՀ արտահանման կառուցվածքի և արտահանման հիմնական ուղղությունների վերաբերյալ։  Քննարկմանը մասնակցում էին շուրջ 25 արտահանողներ և ոլորտային փորձագետներ, ովքեր իրենց մտահոգությունները հայտնեցին արտահանման ոլորտում առկա խնդիրների և դրանց լուծման իրենց առաջարկների մասին։ Մասնավորապես անդրադարձ կատարվեց լոգիստիկ խնդիրների, արտահանման մասնագիտական կառույցի, սերտիֆիկացման, տնտեսական դիվանագիտության, նպատակային շուկաների ճիշտ թիրախավորման, ռազմավարական առաջնահերթությունների սահմանման, հայկական արտադրանքի ճիշտ ներկայացման և բրենդինգի հարցերին։ Փորձագիտական ու գործարար հանրույթի հետ հետագա քննարկումների արդյունքում ՀՀ առևտրաարդյունաբերական պալատը կձևավորի համապատասխան առաջարկությունների փաթեթ՝ պետական և մասնավոր հատվածին ներկայացնելու համար։  Նման ձևաչաով հանդիպումները կկրեն շարունակական բնույթ, ներառելով նաև ՀՀ մարզերը։