Արբիտրաժի մասին
Ժամանակակից աշխարհում մեծ տարածում ունի գործարարների միջև ծագած վեճերի՝ Արբիտրաժի քննությանը հանձնելու սովորույթը։ Համաշխարհային պրակտիկայում այդպիսիք հանդիսանում են առևտրաարդյունաբերական պալատներին կից մշտապես գործող արբիտրաժային դատարանները: Հայաստանում 2006թ. ընդունվել է օրենք «Առևտրային Արբիտրաժի մասին», որի համաձայն 2007թ. ՀՀ առևտրաարդյունաբերական պալատին կից ստեղծվել է Արբիտրաժային դատարանը։
Արբիտրաժի նպատակը
Արբիտրաժի իրականացման նպատակն է առանց անհարկի ձգձգումների և ծախսերի ստանալ անկողմնակալ արբիտրաժային տրիբունալի կողմից վեճերի արդարացի լուծում։ Գործարար միջավայրում միջազգային պայմանագրեր կնքելիս մեծանում է գործընկերների պատասխանատվության աստիճանը: Տվյալ դեպքում կողմերը որոշում են պայմանագրի պայմանները, իրենց իրավունքներն ու պարտականությունները, ինչպես նաև հնարավոր վեճերի լուծման կարգը, ինչն օգնում է հարթել կողմերի միջև ծագած տարաձայնությունները:
Արբիտրաժային դատարանի ստեղծումը
Համաձայն «Առևտրային արբիտրաժի մասին», «Առևտրաարդյունաբերական պալատների մասին» ՀՀ օրենքների դրույթների, ինչպես նաև ՀՀ առևտրաարդյունաբերական պալատի նախագահության 2007թ. ապրիլի 3-ի թիվ 04/2007 որոշմամբ հիմնադրվել է «Հայաստանի Հանրապետության առևտրաարդյունաբերական պալատին կից մշտապես գործող արբիտրաժային դատարան» հիմնարկ:
Արբիտրաժային գործընթացը հիմնվում է կողմերի միջև կնքված պայմանագրում ամրագրված համապատասխան արբիտրաժային վերապահման և/կամ արբիտրաժային համաձայնության վրա։
ՀՀ առևտրաարդյունաբերական պալատի կողմից հաստատվել է արբիտրների կազմը, որտեղ ներառված արբիտրները ընտրված են թափանցիկ հիմունքներով: Այդ ընտրության համար հիմք է հանդիսացել թեկնածուների գիտելիքների հարուստ պաշարը, նրանց կարողությունները և բիզնեսի բնագավառում կուտակած փորձը:
Արբիտրաժի ընդդատությունը (ենթակայությունը)
Արբիտրաժային գործընթացը հիմնվում է կողմերի միջև կնքված պայմանագրում ամրագրված համապատասխան արբիտրաժային վերապահման և/կամ արբիտրաժային համաձայնության վրա։ Երբ վեճի կողմերը գրավոր համաձայնության են գալիս դիմելու արբիտրաժային դատարան, նրանց հայցը դառնում է ընդդատյա արբիտրաժի քննությանը: Այստեղ կարևոր է, որ ներգրավված բոլոր կողմերը լիովին տեղյակ լինեն իրենց վեճը արբիտրաժ տանելու հետևանքների մասին և հասկանան, թե ինչպես է ընթանում արբիտրաժային գործընթացը (կանոնակարգ)։
Առևտրային հասկացություն
“Առևտրային արբիտրաժի մասին” ՀՀ օրենքի իմաստով “Առևտրային” հաuկացությունը ներառում է առևտրային բնույթի բոլոր հարաբերությունները` ինչպեu պայմանագրային, այնպեu էլ ոչ պայմանագրային:
Առևտրային բնույթի հարաբերությունները մաuնավորապեu ներառում են հետևյալ գործարքները`
- Բանկերի կամ այլ ֆինանսական կազմակերպությունների և նրանց հաճախորդների միջև կնքված, ապրանքների ու ծառայությունների մատակարարման և փոխանակման առևտրային ներկայացուցչության կամ գործակալման
- Ֆակտորինգի
- Վարձակալության
- Աշխատանքների կատարման
- Խորհրդատվության
- Նախագծման
- Լիցենզային
- Ներդրման
- Ֆինանսավորման
- Ապահովագրության
- Շահագործման կամ կոնցեսիայի
- Համատեղ ձեռնարկատիրության կամ արդյունաբերական, ձեռնարկատիրական համագործակցության այլ ձևերի
- Ծովային,oդային, երկաթուղային և ավտոմոբիլային փոխադրումների
Արբիտրաժային դատարանի գործունեության վերաբերյալ մանրամասն տեղեկատվության համար կարող եք այցելել www.arbitrage.am կայք։
ՀՀ Ազգային ժողովի կողմից 1997թ. նոյեմբերի 18-ին որոշում է ընդունվել միանալ 1958 թվականի հունիսի 10-ին Նյու Յորք քաղաքում ստորագրված` “Օտարերկրյա արբիտրաժային որոշումների ճանաչման և կատարման մասին” կոնվենցիային։