Արբիտրաժի մասին

Ժամանակակից աշխարհում մեծ տարածում ունի գործարարների միջև ծագած վեճերի՝ Արբիտրաժի քննությանը հանձնելու սովորույթը։Համաշխարհային պրակտիկայում այդպիսիք հանդիսանում են առևտրաարդյունաբերական պալատներին կից մշտապես գործող արբիտրաժային դատարանները: Հայաստանում 2006թ. ընդունվել է օրենք «Առևտրային Արբիտրաժի մասին», որի համաձայն 2007թ. ՀՀ առևտրաարդյունաբերական պալատին կից ստեղծվել է Արբիտրաժային դատարանը։

Արբիտրաժի նպատակը

Արբիտրաժի իրականացման նպատակն է առանց անհարկի ձգձգումների և ծախսերի ստանալ անկողմնակալ արբիտրաժային տրիբունալի կողմից վեճերի արդարացի լուծում։Գործարար միջավայրում միջազգային պայմանագրեր կնքելիս մեծանում է գործընկերների պատասխանատվության աստիճանը: Տվյալ դեպքում կողմերը որոշում են պայմանագրի պայմանները, իրենց իրավունքներն ու պարտականությունները, ինչպես նաև հնարավոր վեճերի լուծման կարգը, ինչն օգնում է հարթել կողմերի միջև ծագած տարաձայնությունները:

Արբիտրաժային դատարանի ստեղծումը

Համաձայն «Առևտրային արբիտրաժի մասին», «Առևտրաարդյունաբերական պալատների մասին» ՀՀ օրենքների դրույթների, ինչպես նաև ՀՀ առևտրաարդյունաբերական պալատի նախագահության 2007թ. ապրիլի 3-ի թիվ 04/2007 որոշմամբ հիմնադրվել է «Հայաստանի Հանրապետության առևտրաարդյունաբերական պալատին կից մշտապես գործող արբիտրաժային դատարան» հիմնարկ:
Արբիտրաժային գործընթացը հիմնվում է կողմերի միջև կնքված պայմանագրում ամրագրված համապատասխան արբիտրաժային վերապահման և/կամ արբիտրաժային համաձայնության վրա։
ՀՀ առևտրաարդյունաբերական պալատի կողմից հաստատվել է արբիտրների կազմը, որտեղ ներառված արբիտրները ընտրված են թափանցիկ հիմունքներով: Այդ ընտրության համար հիմք է հանդիսացել թեկնածուների գիտելիքների հարուստ պաշարը, նրանց կարողությունները և բիզնեսի բնագավառում կուտակած փորձը:

Արբիտրաժի ընդդատությունը (ենթակայությունը)

Արբիտրաժային գործընթացը հիմնվում է կողմերի միջև կնքված պայմանագրում ամրագրված համապատասխան արբիտրաժային վերապահման և/կամ արբիտրաժային համաձայնության վրա։Երբ վեճի կողմերը գրավոր համաձայնության են գալիս դիմելու արբիտրաժային դատարան, նրանց հայցը դառնում է ընդդատյա արբիտրաժի քննությանը: Այստեղ կարևոր է, որ ներգրավված բոլոր կողմերը լիովին տեղյակ լինեն իրենց վեճը արբիտրաժ տանելու հետևանքների մասին և հասկանան, թե ինչպես է ընթանում արբիտրաժային գործընթացը (կանոնակարգ)։

Առևտրային հասկացություն

“Առևտրային արբիտրաժի մասին” ՀՀ օրենքի իմաստով “Առեւտրային” հաuկացությունը ներառում է առեւտրային բնույթի բոլոր հարաբերությունները` ինչպեu պայմանագրային, այնպեu էլ ոչ պայմանագրային:

Առեւտրային բնույթի հարաբերությունները մաuնավորապեu ներառում են հետեւյալ գործարքները`